Με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς προ των πυλών, ξεκινάμε την ερχόμενη Δευτέρα, 25 Αυγούστου 2025, την φάση προσαρμογής για τα νέα μας παιδάκια.
Πληροφορίες και συμβουλές για την διαδικασία αυτή μπορείτε να βρείτε στο άρθρο αυτό, όπως και στο κανάλι μας στο YouTube, στην παρουσίαση της παιδοψυχολόγου μας με τίτλο “Η πρώτη φορά του παιδιού μου στο σχολείο” Video.
Στην νέα αγκαλιά…
Η ένταξη ενός παιδιού στη σχολική ζωή και στις ομαδικές λειτουργίες, είναι µία λεπτή και ευαίσθητη διαδικασία που απαιτεί, συνεργασία εκπαιδευτικών και γονέων, εξατομικευμένη προσέγγιση και σεβασμό των αναγκών του κάθε παιδιού.
Αποτελεί τη σημαντικότερη μετάβαση στην έως τώρα ζωή του. Αποχωρίζεται για πρώτη φορά το οικείο και γνώριμο οικογενειακό περιβάλλον. Αντιμετωπίζει ένα νέο περιβάλλον, με καινούριους ανθρώπους, με άγνωστα παιδιά και ανεξερεύνητους χώρους. Σιγά σιγά το παιδί σας θα γνωρίσει μέσα από αυτή τη διαδικασία τον κόσμο της ανεξαρτησίας και της αυτονόμησης.
Αυτό το βήμα είναι το πρώτο από πολλά «πρώτα» που θα χρειαστεί να κάνει στην ζωή του το μωρό σας. Και η δική σας αποστολή είναι να του επιτρέψετε να ανοίξει τα «φτεράκια» του και όχι να το κρύψετε κάτω από τα δικά μας.
Είναι μια δύσκολη διαδικασία που θα επιτρέψει στο παιδάκι σας να ενταχθεί στην πρώτη του ομάδα, να ακούσει και να μάθει, να παίξει και να συνεργαστεί, να πιστέψει στον εαυτό του. Το μόνο σίγουρο είναι πως η καλύτερη παρέα για τα παιδιά μας είναι άλλα παιδιά που θα γνωρίσει στον παιδικό – το παιδί θέλει παιδί, όπως λέγαν και οι παππούδες μας.
Η μαγική μας συνταγή για να το βοηθήσουμε έχει δύο βασικά συστατικά: Προετοιμασία και χρόνος.
Προετοιμασία από το σπίτι
Είναι η περίοδος προετοιμασίας και ευαισθητοποίησης των παιδιών για την επικείμενη αλλαγή. Οι γονείς αρχικά επιλέγουν το σχολείο του παιδιού τους. Στη συνέχεια μιλούν, συζητούν, ζωγραφίζουν και παίζουν με τα παιδιά παιχνίδια που σχετίζονται με το σχολείο. Δηλαδή, προετοιμάζουν, με φιλικά προς το παιδί μέσα, το ξεκίνημά του στο νέο σχολείο και δημιουργούν μια συναισθηματική πρόσβαση του παιδιού στο καινούριο περιβάλλον.
Πρώτη επαφή του παιδιού με το σχολείο
Για να είναι πιο εύκολη για εκείνο η μετάβαση από το ένα πλαίσιο στο άλλο, θα ήταν ωφέλιμο να επισκεφτείτε μαζί με το παιδί το χώρο του σχολείου πριν την έναρξη της φοίτησής του. Μια πρώτη επαφή με το χώρο ενδεχομένως θα βοηθήσει αρκετά.
Μιλήστε στο παιδί για το σχολείο
Εξηγήστε του τι έχει να κερδίσει από αυτό. Νέοι φίλοι, πολλά παιχνίδια και παραμύθια. Γιορτές !!! Και μια δασκάλα που θα το αγαπά όπως η Μανούλα. Αυτό θα το βοηθήσει να αρχίσει σιγά-σιγά να το επεξεργάζεται μέσα του.
Σκεφτείτε τι αρέσει στο παιδί και μιλήστε για αυτό, συνδυάζοντας με το σχολείο. Πείτε του ιστορίες … έστω και από τη φαντασία σας. Ιστορίες που να αναφέρονται σε ήρωες που φοβόντουσαν, αλλά προσπάθησαν και στο τέλος τα κατάφεραν !!!
Μιλήστε για τον φόβο που κι εσείς είχατε όταν πρωτοπήγατε στο σχολείο και τον τρόπο που βρήκατε για να τα αντιμετωπίσετε. Έτσι το παιδί θα νιώσει πως το σχολείο δεν είναι κάτι παράξενο και πως αφού δεν τρόμαξαν οι γονείς του, δεν πρέπει να τρομάζει ούτε κι αυτό.
Μην φοβηθείτε να το παρουσιάσετε σαν πρόκληση την οποία ξέρετε ότι μπορεί να αντιμετωπίσει, γιατί τώρα πια είναι «μεγάλο παιδί». Τα παιδιά λατρεύουν να καταφέρνουν στόχους και να αποδεικνύονται ικανά στα μάτια των γονιών.
Θα χρειαστεί να μοιραστεί κάτι με ένα άλλο παιδάκι, να περιμένει τη σειρά του ή να μην πηγαίνει για φαγητό ή για ύπνο, όποτε εκείνο θελήσει. Δεν βοηθά να τα παρουσιάσετε όλα τέλεια, καθώς η ωραιοποίηση μιας κατάστασης μπορεί να αιφνιδιάσει το παιδί ακόμη περισσότερο και αυτό να φέρει σαν αποτέλεσμα μεγαλύτερη άρνηση στο να ξαναπάει στο σχολείο.
Το παιδί μου αρνείται να πάει στο σχολείο
Σε κάποιες περιπτώσεις -και παρόλη την καλή προετοιμασία από τους γονείς- το παιδί παρουσιάζει συμπτώματα σχολικής άρνησης. Αρνείται να πάει στο σχολείο, κλαίει και θυμώνει όταν οι γονείς του το αφήνουν στο σχολείο (ή στο σχολικό), δεν συνεργάζεται με τις παιδαγωγούς και δεν προχωρά στην ενσωμάτωση του στην ομάδα. Σε τέτοιες περιπτώσεις είναι σημαντικό οι γονείς να συνεργαστούν με την παιδαγωγό για να ακολουθήσουν μια κοινή πολιτική ως προς την επαφή του παιδιού με το σχολείο. Μερικές συμβουλές, που ενδεχομένως θα βοηθήσουν :
- Είστε συναισθηματικά έτοιμοι να αφήσετε το παιδί σας να αυτονομηθεί και να ανεξαρτητοποιηθεί. Πολλές φορές οι γονείς οι ίδιοι χρειάζονται ένα διάστημα προσαρμογής για να συνειδητοποιήσουν ότι το παιδί τους θα φύγει από το σπίτι και θα αποκτήσει μια καινούρια κοινωνική ζωή.
- Είστε συναισθηματικά σταθεροί και αποφεύγετε τις έντονες διαπραγματεύσεις ή/και απειλές προς το παιδί σας. Τα παιδιά διαισθάνονται τη συναισθηματική σας φόρτιση και είναι πιθανό να παρατείνουν την άρνησή τους για το σχολείο. Μην ξεχνάτε ούτε στιγμή τη γλώσσα του σώματος σας. Το χαμόγελο σας ή η ανησυχία που ενδεχομένως δείχνετε στο βλέμμα σας, μπορεί να λένε στο παιδί πολύ περισσότερα από ότι τα λόγια σας. Δείξτε του με το χαμόγελο σας ότι μπορεί να τα καταφέρει και ότι πιστεύετε σε αυτό !
- Ενισχύετε συναισθηματικά το παιδί (είμαι σίγουρος/η πως θα τα καταφέρεις, είσαι πολύ δυνατός/ή, μπράβο σου που έμεινες όλη τη μέρα στο σχολείο, είμαι πολύ περήφανος/περήφανη για σένα)
- Κρατάτε σταθερό καθημερινό πρόγραμμα για να μπορέσει το παιδί να συνηθίσει την καινούρια του καθημερινότητα (σταθερές ώρες ύπνου, μπάνιου, φαγητού, παιχνιδιού, προσέλευσης και αποχώρησης από το σχολείο).
- Δεν κρατάτε το παιδί που αρνείται να πάει σχολείο στο σπίτι, γιατί έτσι καθυστερείτε/αναστέλλετε την προσαρμογή του και διαταράσσετε τη σταθερότητα στο ημερήσιο πρόγραμμά του.
- Ίσως η πρώτη μέρα να μην είναι η πιο δύσκολη «Ώστε δεν ήταν μόνο για μια μέρα !!!» Αυτή θα είναι μια από τις σκέψεις που ενδεχομένως θα περάσουν από το μυαλουδάκι του τις επόμενες ημέρες.
Σε δεύτερο χρόνο (2-3 εβδομάδες μετά την έναρξη φοίτησης ή και αργότερα) μπορεί να εντοπίσετε αλλαγές στη συνήθη συμπεριφορά του παιδιού. Να γίνει ενδεχομένως πιο απότομο ή και νευρικό και αντιδραστικό. Αυτό είναι συνήθως αποτέλεσμα της «σιωπηλής» αντίδρασης που εμφανίζεται σε δεύτερο χρόνο, όταν το παιδί αντιλαμβάνεται ότι αυτή η αλλαγή ήρθε για να μείνει και «αφού εσείς με στέλνετε εκεί, εγώ θα φέρομαι αλλιώς…».
Σε όλες αυτές τις μικρές «κρίσεις» η καλύτερη αντιμετώπιση είναι η δική σας σταθερή και αταλάντευτη στάση. «Στο σχολείο θα πηγαίνουμε, διότι …». Αιτιολογήστε το !
Καλή αρχή λοιπόν !!!